Actuele en toekomstige ontwikkelingen

Semantiek (betekenisleer)

In VeRA 1.0 werd door het kernteam aangegeven dat semantiek een onderwerp van de toekomst zou worden. Dat is natuurlijk nog steeds zo. De OOV-sector heeft met de bouw van het gegevenswoordenboek en het iNowit platform zeker stappen gezet. Semantiek is nu een aanvaard kernbezit van een sector aan het worden, omdat in de digitale wereld de goed gedefinieerde vaktermen letterlijk het vakmanschap beschikbaar en uitwisselbaar maakt. Na de vaststelling van de LMC (Landelijke meldingsclassificatie) wordt door onze experts de definitie van andere reeksen termen (vakbekwaamheid, duiken, dekking en risico, enzovoorts) nu voortvarend aangepakt, inclusief het beheer van de termen en gegevensdefinities.

Landelijk Meldkamer Samenwerking (LMS)

LMS organiseert, met en voor de hulpdiensten een landelijk beheerd, 24/7 bereik- en beschikbaar netwerk van tien operationeel en technisch met elkaar verbonden meldkamers waarop de brandweer, politie, ambulance en Koninklijke Marechaussee hun meldkamerfuncties (gezamenlijk) kunnen uitoefenen. Een sterk netwerk dat, nu en straks, berekend is op haar taak. Medio 2025 moet het netwerk van meldkamers er zijn.

Zelfredzaamheid

Bij GHOR en GGD is het klantbewustzijn sterk aanwezig en er valt in dat kader veel te leren over nieuwe concepten als weerbaarheid, zelfredzaamheid en samenwerking met onze burgers. De nieuwe media worden hierbij al toegepast en mengvormen tussen interne robuuste systemen en crowd-systemen in de buitenwereld zullen zich meer en meer voordoen. Er ontstaan steeds meer open ontwikkelplatformen voor het bevorderen van de veiligheid van bijvoorbeeld de ouderen in de samenleving. Deze informatietechnologie brengt ook nieuw werk voor de Veiligheidsregio met zich mee. Kennisontwikkeling op dit gebied wordt belangrijker.

Basisregistraties en kernregistraties

De invoering van de BGT (basisregistratie grootschalige topografie) vanaf 2016 versterkt de invoering en het gebruik van basisregistraties en kernregistraties. Dit geldt daarnaast voor PDOK (publieke dienstverlening op de kaart) en de bouw van sectorale geo-knooppunten. De DBK migreert naar een kernregistratie van objecten in overeenstemming met de Wvr, artikel 2.3.1.

Ketensamenwerking

Een tweede punt dat duidelijk wordt is onze rol in het economisch verkeer van het logistiek knooppunt Nederland ten opzichte van Europa. Een ongeluk in een van onze vele transportaders levert meteen een infarct op waar half Europa last van kan hebben. De samenwerking op het gebied van informatie-uitwisseling, bijvoorbeeld over vracht en lading met Spoor, Haven en Wegverkeer wordt hierdoor steeds belangrijker.

Social media

Er bestaat een natuurlijk spanningsveld tussen Architectuur en Sociale Media. Sociale media beweegt zich op het vlak van grote aantallen personen die met elkaar communiceren met behulp van beeld, geluid en tekst. De keuze voor de podia wordt vaak bepaald door de gebruiksvriendelijkheid. De kracht van de Social Media is tegelijkertijd de zwakte. Het is een front-end applicatie interface en geeft een goed beeld van de gebruikerswensen. Integratie van gegevens of processen aan de achterkant is bijna onmogelijk. Samenvattend kan voor Social Media gesteld worden dat er een aantal applicatieve functie's en bedrijfsfunctie's gediend is. Bestuursfunctie's als risicoanalyses, communicatieve functie's en loketfunctie's worden bijvoorbeeld gemakkelijker en gebruiksvriendelijker. De uitdaging is om deze applicaties én podia te verbinden met systemen die robuust en betrouwbaar moeten zijn. Daar waar ze niet verbonden behoeven te worden zijn issues als privacy en beveiliging punten van aandacht.

Privacy

De Veiligheidsregio heeft voor een aantal processen en functies te maken met privacy. Dit geldt bijvoorbeeld voor de meldkamer, voor die regio’s met een GGD en voor bedrijfsgevoelige gegevens bij het handhavingen vergunningsdossier. Voor privacy geldt in eerste instantie dat de regio zich houdt aan de regels van de wet en het college bescherming persoonsgegevens. Dit houdt in dat men zonder verkregen toestemming gegevens over bedrijven en personen niet langer vasthoudt dan strikt noodzakelijk is, dat men deze gegevens bewust vernietigt en dat wanneer er inbreuk gedaan wordt op de privacy, dat dit gebeurt met de expliciete opdracht van een leidinggevende en dat men verantwoording kan afleggen over de handelswijze. Het argument voor inbreuk is ‘gerede twijfel’. Iedere veiligheidsregio dient daartoe een set van voorbeeldscenario’s op te stellen waarbij gegevensuitwisseling noodzakelijk geacht wordt. Hier kan naar verwezen worden bij de verantwoording, omdat er dan geprotocolleerd gehandeld wordt conform de wet. Daarnaast heeft de regio te maken met de wet politiegegevens.

Beveiliging en Architectuur

In dit deel van de VERA wordt niet gedetailleerd ingegaan op de ICT architectuur van beveiliging. Daar waar veiligheidsregio’s samenwerken met derden is het van belang om extra aandacht te besteden aan dit onderwerp, omdat ‘wij’ dan immers met de gegevens van een andere partner werken. In de discussie rond het koppelvlak met de NMS (applicatieve functie nieuwe landelijke meldkamer) is er voor gekozen om te werken met een ‘role based' access in combinatie met een ‘trigger-architectuur’.

Het is te complex om role based access tot op elk attribuut van een object te definiëren. Het is bijvoorbeeld onmogelijk en niet onderhoudbaar om alleen een TAS-bevelvoerder toegang te geven tot de eigenschap van een pand die luidt: ‘vuurgevaarlijk’. Het is wel mogelijk om met de LMS en andere sectoren af te spreken dat bij een bijzonderheid van een object alle betrokken geïnformeerd worden over het feit dat er iets bijzonders aan de hand is – op het moment dat dit object onderdeel wordt van het opgevraagde kaartbeeld. Ten aanzien van objectregistratie delen Veiligheidsregio’s informatie volgens het principe van “Ja, tenzij…”. Ten aanzien van persoonsinformatie geldt dat Veiligheidsregio’s informatie delen onder het regime “Nee, tenzij…”.

Open Linked Data

Sinds enige tijd wordt bij regio’s zoals Amsterdam-Amstelland of Hollands Midden geëxperimenteerd met het verzamelen, het analyseren en het slim toepassen van zogenaamde ‘Open data’. ‘Open Linked data’ is de VERA versie van ‘Open data’, waarbij de gegevens gekoppeld worden aan betekenis en termen die onderhoudbaar zijn in trefwoordenregisters als het Brandweer gegevensboek. Dit maakt geautomatiseerde complexe analyses en scenario-uitwerkingen mogelijk. Dit gebeurt in lijn met de W3C-standaarden van semantic web. Daarmee worden de gegevens overdraagbaar en reproduceerbaar.

Big Data

In technologiekringen steekt steeds vaker de term Big Data de kop op. Door steeds geavanceerder hard- en software is het mogelijk meer data te verzamelen, te bewerken en te bewaren. Door steeds krachtiger algoritmes is het mogelijk geworden vanuit deze data patronen en verbanden te ontdekken die het menselijk denkvermogen te boven gaan. Toepassing van deze ontwikkeling vinden we terug in het voorspellende karakter van sommige softwarepakketten. Zowel binnen de brandweer- als ambulancebranche wordt al gewerkt met het voorspellen van het volgende incident of brand waarbij zelfs voertuigen op basis van deze voorspellingen op de juiste plek worden gepositioneerd.

De Veiligheidsregio Referentiearchitectuur (VeRA) geeft regio’s een richtlijn voor de inrichting van de integrale informatiehuishouding. Zonder informatiedeling kan de veiligheidsregio haar inwoners niet goed tegen risico’s beschermen.

De verwachte gevolgen van een bepaalde activiteit voor mensen, milieu en economie. Risico wordt vaak uitgedrukt in een combinatie van (kans op) gebeurtenis en mogelijke gevolgen.

Voert de politietaken uit binnen de aangewezen grenzen van het luchtvaartterrein en houdt onder andere toezicht op de uitvoering van beveiligingsmaatregelen.

Organisatie belast met de coördinatie, aansturing en regie van de geneeskundige hulpverlening en met de advisering van andere overheden en organisaties op het gebied van de geneeskundige hulpverlening.

Zelfredzaamheid is het vermogen van burgers om zichzelf in veiligheid te brengen zonder tussenkomst van professionele hulpverleners bij de dreiging van, of het optreden van een gevaarlijke situatie.

Zelfredzaamheid is de mate waarin (initieel zelfredzame) gebruikers van een gebouw in staat zijn, zonder hulp van buiten, te vluchten naar een veilige plaats.

Gegevensbronnen die door meerdere processen en systemen kunnen worden gebruikt, niet zijnde een Basisregistratie.

Een bedrijfsfunctie is een gedragselement dat gedrag groepeert op basis van een bepaalde verzameling criteria (zoals vereiste bedrijfsmiddelen en/of competenties).

Regionaal samenwerkingsverband van o.a. gemeenten, brandweer en geneeskundige hulpverlening.

Systeem- en/of organisatie-overschrijdende gegevensuitwisseling.

Een mogelijk verloop van een incident, of – meer precies – een verwacht karakteristiek verloop van een incidenttype vanaf de basisoorzaken tot en met de einduitkomst. Een scenariobeschrijving geeft een gestructureerde beschrijving van de gebeurtenissen die consequenties hebben voor de regionale veiligheid, de oorzaak daarvan, de context en de gevolgen.